UYGARLIK TARİHİ 5. HAFTA
5. ESKİ ANADOLU TARİHİ VE UYGARLIĞI
5.1. HİTİT ÖNCESİ ANADOLU:HATTİ VE DİĞER KRALLIKLAR
Anadolu, Asurların Anadolu'da ticaret kolonileri kurmasıyla yazı ile tanışmış ve tarihsel dönemlere girmiştir. Bu dönemde, Anadolu'da birbirinden bağımsız küçük krallıklar vardı. En önemli krallık Purushanda idi. Diğer krallıklar; Hatti, Mama, Urşu, Landa, Zalpa ve Kuşşara,
5.2. HİTİTLER
M.Ö. 3000 yıl sonlarına doğru Anadolu'ya göç eden Hititler, buradaki yerli halklara karışarak başkenti Hattuşa olan büyük bir devlet kurmuşlardır. Hitit tarihi iki devreye ayrılır: Eski Krallık Dönemi ve Yeni Krallık Dönem. Eski Krallık Döneminin en parlak çağı I. Hattuşili ve torunu I. Murşili dönemidir. Yeni Krallık Dönemi I. Tudhaliya ile başlar. İmparatorluk I. Şuppilitiuma döneminde altın çağını yaşamıştır. Mısır ile çatışmalar yaşamış ve M.Ö 1274 yılında Şuppilitiuma'nın ardıllarından Muwatalli ve Mısır Kralı II. Ramses, Kadeş'te karşı karşıya gelmişlerdir.
5.3. FRİGYALILAR
Frigler, Hitit İmparatorluğu'nun yıkılmsının ardından Güneydoğu Avrupa'dan Anadolu'ya göç etmişlerdir. 8. yy. da başkenti Gordion olan bir krallık kurmuşlardır. Hint-Avrupa diline mensup bir dil konuşan Frigler, Yunan alfabesinden uyarladıkları bir yazı kullanıyorlardı. Not: En önemli tanrıçaları Kybele idi. Frig, Güneş Tanrısı Sabazios ve Ay Tanrısı Men'de en tanınmış Frig tanrılarındandır.
5.4. LİDYALILAR
Anadolu'nun batısında, Gediz ve Menderes Nehirleri arasında kalan bölgeye antik çağda Lidya, bu topraklarda yaşayanlara da Lidyalılar denilmiştir. Lidyalılar, Kızılırmak yakınlarında Medlerle savaşırken güneş tutulmuş, bunun üzerine savaşa son verilerek Kızılırmak'ın Lidya ve Medlerle sınır olmasını öngören bir antlaşma imzalanmıştır. Lidyalılar tarihte ilk madeni parayı (sikke) icat edenlerdir. Lidya kralları, toprağın yığılmasıyla oluşan tümülüslere gömülürdü.
5.5. URARTULAR
Başkenti Tuşpa'dır.a Uzun kanallar ve muazzam su bentleri içeren gelişmiş sulama projeleri; Urartu tarımına hayat vermiştir. Urartu ekonomisinin diğer bir önemli kaynağı madencilikti. Urartuların baş tanrısı Haldi idi. Diğer önemli Urartu tanrıları; Fırtına Tanrısı Teişeba ve Güneş Tanrısı Şiviri idi.
