UYGARLIK TARİHİ 3. HAFTA ÖZET
3. ESKİ MISIR TARİHİ VE UYGARLIĞI
3.1. ESKİ HANEDAN DÖNEMİ
Mısır başlarda iki ayrı bölgeden oluşuyordu. Yukarı Mısır'ın kralı Menes, delta bölgesini fethederek Mısır'ı birleştirdi. Başkent, Abydos'tan Memphis'e taşındı. Mısır medeniyetinin özellikle sanatı, mimarisi ve dini pek çok yönden bu dönemde şekillenmiştir. Otonom köyler bu dönemde birleşmiştir.
3.2. ESKİ KRALLIK
Bu dönemde merkez teşkilat oldukça güçlüydü. Özellikle 5. Hanedan döneminde hükümdarlar Ra'nın çocukları olarak takdim edilmişlerdi. Eski Krallık Dönemi, Piramitler Çağı olarak da bilinir.
İlk piramit, 3. Hanedan döneminde İmoteph tarafından 3. Hanedan kralı Djoser için inşa edilen basamaklı piramittir. En büyük piramit, Keops piramitidir. 5. Hanedan döneminde taşra teşkilatı yöneticilerinin ve rahiplerin güçlenmesine paralel olarak merkezi yönetim zayıflamaya başlamıştır ve 6. Hanedan döneminde Eski Krallık Dönemi sona ermiş, birinci ara dönem başlamıştır.
3.3. ORTA KRALLIK
Teb, bu dönemin Mısır başkenti olarak bilinir. Bu dönemde firavunların gücü bir önceki döneme göre daha azdı. Firavunlar, görkemli anıt mezarlara değil, kayaya oyulmuş mezarlara gömülüyorlardı.
Mısır, yaklaşık M.Ö. 1650 tarihinde Doğu Akdeniz'den gelen toplulukların istilasına uğradı. Mısır kaynaklarında Hyksos olarak adlandırılan bu gruplar, verimli delta bölgesini ele geçirerek burada başkenti Avaris olan bir krallık kurdular. Hyksosların bu işgali ile Mısır ikinci ara döneme girdi.
3.4. YENİ KRALLIK
18. Hanedanın kurucusu I. Ahmosis, Hyksosları yenerek Delta bölgesini fethetti ve Mısır'ı tekrar birleştirdi. Bu dönem Mısır uygarlığının en geniş sınırlarına ulaştığı en ihtişamlı dönemidir. Bu hanedanın üyelerinden kadın firavun Haçepsut, güneyde Punt ülkesine, I. Tutmotis Filistin'e başarılı seferler düzenlemiştir. IV. Amenhotep, Mısır'ın geleneksel dinini dışlayarak tek tanrılı bir din tesis etmeye çalışmıştır. Akhenaten'in ardılı Tutankhamun genç yaşta ölmesine karşın mezarı yağmalanmadan günümüze ulaşan tek firavundur.
3.5 MISIR KÜLTÜR VE UYGARLIĞI
Eski Krallık Dönemi firavunları piramitlere, Yeni Krallık Çağı firavunları, Teb'in karşı kıyılarında yer alan Krallar Vadisi'nde yer altına oyulan oda mezarlara gömülmüşlerdir. Mısır'da mumyalama genelde hükümdar ve soylulara has bir uygulamaydı. Mumyalama işleminde bir tek kalp vücutta
bırakılırdı.
