Pareto Optimumu Nedir?
(robin hood'a ekonomik yaklaşım)
Neoklasik iktisatçı Pareto tarafından geliştirilen refah tanımıdır, toplumsal refah kriteridir. Pareto'ya göre bir toplumdaki toplam refah o toplumdaki bireylerin refahlarının bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. toplumdaki en az bir bireyin refah düzeyini azaltmadan diğerinin refahını arttırmanın bir yolu yoksa o toplumun refahı optimumdur. bu durumda, toplumdaki herhangi bir bireyin refahının artması toplam refahı arttıracaktır. Ancak bir bireyin refahı artarken, diğer bir bireyin refahında azalma olursa, toplam refah artmış sayılmaz.
"Refah, ancak hiç kimsenin durumunu kötüleştirmeden bazı kişilerin durumunu iyileştirile biliniyorsa artmış sayılır."
Pareto optimumunun gerçekleşmesi için hem üretimde hem de tüketimde etkinlik sağlanmalıdır.
Pareto'ya göre toplumun kültürü ve ekonomideki verimlilik düzeyi toplumun belli sınıfları arasında gelir dağılımını saptayan iki unsurdur. ekonomi ne kadar verimli olursa gelirdeki eşitlik de o kadar iyi olur. verim ne kadar azalırsa gelir eşitliği de o kadar düşer. vergiler bunu değiştiremez.
Ayrıca Pareto insanların yetenekleri bakımından eşitsiz olduğunu, bu nedenle gelir dağılımını dengeli hale getirme çabalarının başarısızlıkla sonuçlanacağını da savunmuştur.
Genel bir dille anlatılmaya çalışılırsa;
Örneklem:
Toplumumuz 4 bireyden oluşsun, bu toplumda sadece su tüketilmekte, verilen ya da üretilen maksimum su miktarı 5 bardaktır ve suyun tam tüketimi neticesinde toplam fayda maksimize edilmektedir.
Dört birey verilen beş bardak suyu kendi aralarında eşit dağılımla ve bardakların içerisinde tüm su son damlasına kadar tüketir bir durumdaysa, toplumumuzdaki refah optimumdur ve bireysel refah seviyeleri de birbirlerine eşittir.
Ancak toplumuzun toplam faydasını daha da arttırmak için birinci bireye 2 bardak su vermek gibi saçma bir düşünceyi uygulamak istersek, diğer bireylerin fayda eşitliklerini değiştirmeme düşüncesi kaydı ile, uygulanmak istenen netice şöyle olur;
Birinci birey 2 bardak diğer bireyler birer bardak toplam 5 bardak. Toplum yöneticisi toplam refahı arttırmaya çalışırken, hem toplam refahı arttıramayacağını gördü, hem de bireyler arası refah eşitliğini bozdu.
Birinci bireyin tükettiği su miktarını bir bardak su arttırırken, diğer bireylerin tükettiği su miktarlarını 1/3 er bardak birim düşürdü çünkü refah maksimumda.
Refahın optimumda olduğu bir toplumda, birin elde ettiği faydayı azaltmadan, başka birininkini arttıramazsınız.
Zenginden alıp fakire vermek refahı arttırmaz, sadece gelir dağılımını değiştirir. bireyler arası yetenek dağılımı farklı olduğu için bu gelir dağılımdaki değişiklik dengeli olamaz.
